Από την πρώτη στιγμή που ερχόμαστε στον κόσμο, αρχίζουμε να κερδίζουμε και να χάνουμε. Με το κέρδος, τη νίκη, την επιτυχία, το βόλεμα, το συμφέρον και τα δώρα, τα πάμε καλά. Είναι ευχάριστα, συχνά εύκολα, αλλά και τα πιο αμφίβολα. Η απώλεια, όμως, είναι δεδομένη. Είναι εκεί και μας περιμένει. Μας χτυπάει την πόρτα κι εμείς την κλείνουμε με δύναμη. Μας επισκέπτεται και την αγνοούμε επιδεικτικά.
Γιατί είναι σκληρή και αδιάλλακτη. Γιατί την έχουμε ταυτίσει με την τιμωρία. Η απώλεια, όμως, είναι ζωή. Σημαίνει πως για περισσότερο ή για λιγότερο καιρό απολαύσαμε κάτι και τώρα ήρθε η ώρα να το αποχωριστούμε. Γιατί δεν το χρειαζόμαστε πια, γιατί μας έδωσε όσα είχε να μας δώσει.
Η αλήθεια είναι πως έχουμε πολλά να χάσουμε. Λιγότερο ή περισσότερο σημαντικά. Χρήσιμα και αυτοκαταστροφικά. Ρεαλιστικά ή και φανταστικά. Διαχρονικά ή και ξεπερασμένα. Πρωτότυπα και συνηθισμένα. Ενδιαφέροντα ή βαρετά. Αγαπημένα, αλλά και εχθρικά. Όμορφα, μπορεί όμως και αποκρουστικά. Δεν έχει σημασία. Συχνά φοβόμαστε τόσο για την απώλεια, ώστε χάνουμε τον ύπνο μας, πανικοβαλλόμαστε, για πράγματα απλώς περιττά.
Φοβόμαστε μήπως χάσουμε τη ζωή μας. Αλλά ποιος θέλει να ζει πραγματικά μια ζωή γεμάτη φόβο; Φοβόμαστε μήπως χάσουμε αγαπημένους ανθρώπους. Αλλά οι άνθρωποι δεν χάνονται όσο τους κουβαλάμε μέσα μας, όσο τους σκεφτόμαστε και χαμογελάμε – και αυτό είναι μια αλήθεια, και όχι μια κοινοτυπία ή παρηγοριά. Τρέμουμε στην ιδέα ότι θα χάσουμε τη δουλειά μας. Αργά ή γρήγορα θα βρούμε άλλη. Το σκέφτηκε κανείς μας αυτό; Ή σκέφτηκε πόσα δεν θα γνωρίσει, πόσες εμπειρίες και ανθρώπους δεν θα συναντήσει ποτέ, αν εργάζεται ισόβια στον ίδιο χώρο; Όσον αφορά τους φίλους, δεν το συζητώ, πανικός! Αλήθεια, πόσο φοβόμαστε ότι θα χάσουμε τους αληθινούς; Αυτούς που έχουν θέση στη ζωή μας ακόμα και σήμερα.
Για πολλούς η πιο επώδυνη απώλεια είναι αυτή των χρημάτων. Όμως «τα λεφτά είναι δανεικά, χέρια αλλάζουν τακτικά, να τα κάψεις, τι τα θες, μήπως τα χες και από χθες;», σοφά υποστηρίζει το άσμα. Η απώλεια, τέλος, του εαυτού μας είναι εφιαλτική. Δεν είμαστε σήμερα αυτό που ήμασταν δέκα χρόνια πριν, ούτε εσωτερικά ούτε εξωτερικά. Προσπαθούμε να ξαναγίνουμε, παλιμπαιδίζουμε, γινόμαστε αστείοι προσπαθώντας. Εγώ θα πω ότι με κόπο γινόμαστε αυτοί που είμαστε τη δεδομένη στιγμή, με προσπάθεια αποκτούμε τη γνώση, και γι’ αυτό μας αξίζει η υπερηφάνεια και όχι ο οίκτος του εαυτού μας. Άλλωστε, ακόμα και η εξωτερική ομορφιά δεν χάνεται, απλώς προσαρμόζεται στον χρόνο και τις συνθήκες!
Είναι βέβαια αναμενόμενο ύστερα από μια απώλεια να ακολουθεί περίοδος πένθους. Μικρή ή μεγάλη, δεν έχει σημασία. Ποικίλει ανάλογα και με τον χαρακτήρα του πενθούντος, το μέγεθος της απώλειας, τα γενικότερα προβλήματα, και τη βοήθεια και συμπαράσταση φίλων και συγγενών, ίσως κι ενός ειδικού. Είναι επίσης αναμενόμενο να αρνούμαστε την ύπαρξη της απώλειας, να νιώθουμε οργή, να κλαίμε, να είμαστε απόντες και να αναρωτιόμαστε «γιατί σ’ εμένα;»
Γιατί η ζωή συνοδεύεται πάντα από τον θάνατο. Γιατί τα όνειρα δεν γίνονται πάντα πραγματικότητα. Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν όσα έχουμε. Γιατί δεν εκτιμήσαμε τα υπάρχοντά μας όσο τα διαθέταμε. Γιατί υπάρχουν πολλά που δεν εξαρτώνται από εμάς. Γιατί οι ξεχωριστές στιγμές διαρκούν μόνο τόσο –στιγμές–, και έρχονται σε ανύποπτο χρόνο. Γιατί δεν υπάρχουν συμβόλαια ζωής, και οι υποσχέσεις συχνά αναιρούνται. Γιατί η αγάπη δεν είναι υποχρέωση ή φυλακή. Γιατί η παιδική ηλικία διαρκεί συγκεκριμένα χρόνια, και η εφηβική ακόμη λιγότερα.
Γιατί ωριμότητα σημαίνει απόλαυση της χαράς, αλλά και διαχείριση του πόνου. Γιατί τελικά, όταν μένουμε πιστοί στο παρελθόν, το ίδιο το παρελθόν μάς διώχνει με κλωτσιές στο παρόν.
Του Θοδωρή Κασαπίδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου